Pierwsze wzmianki o osadnikach na Podhalu pojawiły się w źródłach historycznych już w wieku dwunastym oraz trzynastym. Na tych terenach osiedlała się ludność polska – z Małopolski, a także niemiecka, wołoska (czyli rumuńska – pasterze), ruska, czeska, słowacka i węgierska. W tym regionie zachowało się wiele nazw wołoskich, na przykład: Łopuszna (miejsce urodzenia księdza Józefa Tischnera); a także niemieckich, jak Waksmund czy Szaflary. Niegdyś na Podhalu mieściła się osada Stare Cło. Pobierano tam cło z Węgier. Osada stanowiła ważny punkt handlowy. Obecnie jest to miasto Nowy Targ, leżące w widłach Białego i Czarnego Dunajca. W wieku szesnastym, z kolei, doszło do zasiedlania wielu podhalańskich wiosek przez ludność napływową. W roku 1670 wydano przywilej dla wsi Zakopane. Został on nadany przez króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego. W roku 1768, jeszcze przed wybuchem Konfederacji Barskiej, cały region został zajęty przez wojska austriackie; pod pretekstem obrony przed cholerą. Jednakże, okazało się, że był to wstęp do pierwszego rozbioru Polski. Zainteresowanie regionem zaczęło się w wieku dziewiętnastym, kiedy to do Zakopanego zaczęli przybywać gruźlicy, a także twórcy. Dzięki warszawskiemu lekarzowi – Tytusowi Chałubińskiemu oraz proboszczowi parafii w Zakopanem – księdzu Józefowi Stolarczykowi, Zakopane, w drugiej połowie dziewiętnastego wieku, zaczęło przeżywać swój prawdziwy rozkwit.
Historia Podhala i Zakopanego
